Catedral de la Asunción de Nuestra Señora - CÓRDOBA (ANDALUCÍA)

Catedral de la Asunción de Nuestra Señora - CÓRDOBA ANDALUCÍA

Campanas desaparecidas

San Pío X

(Referencia 6432)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 52
    Altura del bronce 43
    Borde 7
    Peso aproximado (en kilos) 81
    FundidorCARESA S. L.
    Año fundición 2002
    Descripción AÑO 2002
    SAN PIO X SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO ARCEDIANO DE ESTA S. I. CATEDRAL D. JUAN MORENO GUTIERREZ.
    Marca de fábrica: "Caresa campanas"
    Cruz latina.
    Asas 7
    Hombro (H) Cenefa de motivos decorativos sueltos
    tercio (T) (Cordón) /
    (00) "AÑO 2002" /
    (cordón) /
    (cordón) /
    Medio (M) (00) "SAN PIO X / SE FUNDIO ESTA / CAMPANA SIENDO / ARCEDIANO DE ESTA / S. I. CATEDRAL D. JUAN / MORENO GUTIERREZ"
    (03) (decoración)
    (06) (cruz)
    (09) (marca de fábrica) (campana) / "Caresa / campanas"
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    (cordón)
    Prima Solb 2 +43
    Hum Solb 1 -11
    tercera La 2 +32
    quinta Do# 3 +3
    Octava Sol# 3 -40
    Toques tradicionales de campanas En la segunda planta de la torre se encontraban únicamente las campanas del reloj. De manera simbólica las campanas litúrgicas se ubicaban en la primera planta; en la segunda las del reloj y en la tercera, principalmente por motivos acústicos, la campana de señales al campanero.
    La ubicación de campanas litúrgicas en esta segunda planta contradice todas estas tradiciones.
    Toques actuales de campanas Volteo para el toque de coro diario.
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual Presenta defectos de fundición en el pie.
    Campana mal orientada (cruz hacia adentro).
    La campana solamente puede voltear de manera automática, careciendo de mecanismos para dar golpes (electromazos). También adolece de accesorios para el toque manual.
    Mecanismos de toque (03) motor de volteo de impulsos CARESA
    Intervenciones Refundida en 2009.
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    14 Fotos

    Santa Rafaela María

    (Referencia 6430)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 58
    Altura del bronce 45
    Borde 6
    Peso aproximado (en kilos) 113
    FundidorCARESA S. L.
    Año fundición 2002
    Descripción AÑO 2002
    SANTA RAFAELA MARIA A. C. I SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO CANONIGO OBRERO DE ESTA S. I. CATEDRAL D. CLAUDIO MALACON MONTORO.
    Marca de fábrica: "Caresa Campanas"
    Religiosa mártir.
    Cruz latina.
    Asas 7
    tercio (T) (Cordón) /
    (cenefa) /
    (cordón) /
    (00) "AÑO 2002" /
    (cordón)
    Medio (M) (00) (Busto de religiosa mártir)
    (06) (marca de fábrica) (campana) / "Caresa / campanas"
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    "SANTA RAFAELA MARIA A. C. I SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO CANONIGO OBRERO DE ESTA # " /
    (cordón) /
    "S. I CATEDRAL D. CLAUDIO MALACON MONTORO." /
    (cordón)
    Prima Mib 2 +45
    Hum Mib 1 -11
    tercera Sol 2 -22
    quinta Sib 2 +18
    Octava Mib 3 +37
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana está taladrada en la parte superior para pasar el cable de seguridad del badajo.
    Mecanismos de toque (09) motor de volteo de impulsos CARESA
    Intervenciones Refundida en 2009.
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.
    Notas Santa Rafaela María del Sagrado Corazón nació en Pedro Abad, Córdoba, en 1850. Con la ayuda de Mons. Ceferino González, la santa y su hermana Dolores fundan el Instituto de Adoradoras del Santísimo Sacramento e Hijas de María Inmaculada, pero al poco tiempo se traslada junto con otras 16 religiosas a Madrid, donde se les concede la aprobación diocesana en 1877, y 10 años más tarde, el Papa León XIII apruebla la Congregación con el nombre de Esclavas del Sagrado Corazón de Jesús. El Año Santo 1925 falleció, en 1952 fue beatificada y el 23 de enero de 1977 la canonizaron. Su fiesta se celebra el 18 de mayo.
    El busto representado en la campana corresponde a una religiosa mártir (por la palma en su mano derecha) y no a la santa fundadora a la que está dedicada la campana.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    26 Fotos

    Beato Juan XXIII

    (Referencia 6431)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 71
    Altura del bronce 58
    Borde 7
    Peso aproximado (en kilos) 207
    FundidorCARESA S. L.
    Año fundición 2002
    Descripción BEATO JUAN XXIII.
    AÑO 2002
    SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO DEAN DE ESTA S. I. CATEDRAL D. ALONSO GARCIA MOLANO.
    Marca de fábrica: "Caresa campanas"
    Cruz latina.
    Asas 7
    tercio (T) (Cordón) /
    (cenefa) /
    (cordón) /
    (00) "AÑO 2002"
    (06) "BEATO JUAN XXIII." /
    (cordón)
    Medio (M) (00) (marca de fábrica) (campana) / "Caresa / campanas"
    (06) (cruz)
    (09) (adorno)
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    "SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO DEAN DE ESTA S.I.CATEDRAL D. ALONSO GARCIA MOLANO." /
    (cordón) /
    (cordón)
    Prima Reb 2 -10
    Hum Reb 1 -6
    tercera Fab 2 +6
    quinta Lab 2 +3
    Octava Reb 3 +6
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual Campana mal orientada (cruz hacia adentro)
    Mecanismos de toque (09) motor de volteo de impulsos CARESA
    Intervenciones Refundida en 2009.
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    16 Fotos

    Campanas actuales

    Campanillo del Altar Mayor (0)

    (Referencia 369)

    Localización espadaña encima del altar mayor
    Diámetro (en cm) 37
    Altura del bronce 33
    Borde 5
    Peso aproximado (en kilos) 29
    Año fundición 1550ca
    Descripción La campana tiene una simple invocación en latín, en minúsculas góticas: "+ o # mater # dey # memento # mey # # # " que debieron escribir "o Mater Dei memento mei", y que significa OH MADRE DE DIOS, ACUÉRDATE DE MÍ. La expresión se encuentra al final del famoso motete de Josquin DESPREZ (1440ca-1521) "Ave Maria". Quizás por influencia de esta composición musical, la expresión aparece en muy diversos lugares, como aglunos epitafios de Asturias, de mediados del XV, una imagen de María del mismo siglo o una de las espadas de los Reyes Católicos, conservada en la Real Armería de Madrid.
    La campana se completa con una Virgen a la derecha y una Crucifixión a la izquierda.
    Se trata de una de las campanas más antiguas e interesantes de la Catedral.
    tercio (T) (2 cordones) /
    "+ o # mater # dey # memento # mey # # # " [mg] /
    (2 cordones)
    Medio (M) (03) (Virgen)
    (09) (Crucifixión)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    (2 cordones) /
    (cordón)
    Toques tradicionales de campanas Señales desde la sacristía del altar mayor a los campaneros en la torre, para coordinar los toques de las campanas de la Catedral.
    Toques actuales de campanas Ninguno
    Yugo Madera
    Estado actual Parte del asa se ha perdido siendo sustituida por otra de hierro.
    Conserva la instalación original, incluso un pequeño cojinete metálico dentro del taco de madera empotrado en el muro. Únicamente la cadena de balanceo, que llega hasta el pie de la escalera, está unida al cabezal del yugo y no a una palanca de balanceo, como la existente en la campana de señales expuesta en la Catedral.
    Tiene un badajo de grandes dimensiones, propio de campana de balanceo.
    Mecanismos de toque Cadena en la parte superior del yugo
    Propuestas Sería interesante que la campana siguiese encima del altar mayor, relacionando acústicamente la catedral con su torre, es decir haciendo una breve señal antes de los toques diarios de coro, así como los festivos y los de difuntos.
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado. No obstante debería incoarse expediente de inclusión de la campana y del yugo de madera en el Inventario General de Bienes Muebles, debido al interés del conjunto.
    Valoración Debe incoarse expediente para declararla Bien de Interés Cultural. En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una réplica.
    Instalación La instalación es original y debe ser conservada para proteger la sonoridad y otros valores culturales. Cualquier mecanización deberá conservar estas cualidades, reproducir los toques tradicionales y no impedir los toques manuales.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 29-06-2010
    34 Fotos

    Campanillo de la torre

    (Referencia 385)

    Localización Exposición permanente de la Catedral
    Diámetro (en cm) 44
    Altura del bronce 40
    Borde 5
    Peso aproximado (en kilos) 49
    Año fundición 1605
    Descripción La campana lleva dos inscripciones diferentes en bellísima capital humanística. En la parte superior dice "AVE # MARIA # GRATIA # PLENA # "
    Es una variante del saludo angélico a María en Lc 1:28, donde escriben "AVE, GRATIA PLENA, DOMINUS TECUM" que puede traducirse como "TE SALUDO, LLENA DE GRACIA, EL SEÑOR ESTÁ CONTIGO" La inclusión del nombre de María, que en el relato evangélico figura en el versículo anterior, es habitual en estos textos.
    En el medio hay, a un lado, una cruz con pedestal, y al otro una Inmaculada, debajo de la cual figura la fecha de fundición "I605"
    En el pie hay un texto del Cantar de los Cantares (4:12) "ORTVS # CONCLVSVS # SORORMEA # SPONSA # " que debieron escribir "HORTUS CONCLUSUS SOROR MEA SPONSA" y que suele traducirse como "ERES UN JARDÍN CERRADO HERMANA MÍA, NOVIA MÍA". Se trata igualmente de una descripción simbólica, tanto de María como de la propia Iglesia.
    tercio (T) (2 cordones) /
    "AVE # MARIA # GRATIA # PLENA # " [CH] (el separador entre palabras es más sencillo que el separador final de frase) /
    (2 cordones)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal de 24 x 18)
    (06) (Inmaculada) / "I605"
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    "ORTVS # CONCLVSVS # SORORMEA # SPONSA # " [CH] (el separador entre palabras es más sencillo que el separador final de frase) /
    (3 cordones)
    Pie (2 cordones, el inferior doble)
    Toques tradicionales de campanas Señales a los campaneros, otras señales diarias
    Toques actuales de campanas Expuesta en una vitrina dentro de la propia catedral.
    Yugo Madera
    Estado original Ubicada en la tercera planta de la torre, para avisar a los campaneros y otras señales cotidianas.
    Estado anterior En 1993 la campana estaba a punto de caer, en la parte más alta de la torre de la Catedral.
    Estado actual En (03) tiene desgaste en la boca a causa del cable que tiraba de la campana para los toques (balanceo exclusivamente)
    Mecanismos de toque Palanca de balanceo
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado. No obstante debería incoarse expediente de inclusión de la campana y del yugo de madera en el Inventario General de Bienes Muebles, debido al interés del conjunto.
    Valoración En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una réplica.
    Instalación La instalación es original y debe ser conservada para proteger la sonoridad y otros valores culturales. Cualquier mecanización deberá conservar estas cualidades, reproducir los toques tradicionales y no impedir los toques manuales.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 29-06-2010
    16 Fotos

    Nuestra Señora de la Fuensanta

    (Referencia 22503)

    Localización Interior de la mezquita
    Diámetro (en cm) 40
    Peso aproximado (en kilos) 37
    FundidorROSAS, CAMPANAS
    Año fundición 2015ca
    Asas 3
    Yugo Estructora de hierro
    Notas Medidas aproximadas. Año y fundidor atribuido.

    Autores de la documentación

    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana a distáncia.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    2 Fotos

    Santa Victoria

    (Referencia 496)

    Localización Postigo de la Leche
    Diámetro (en cm) 82
    Altura del bronce 74
    Borde 9
    Peso aproximado (en kilos) 319
    Año fundición 1769
    Descripción La campana tiene una breve inscripción en latín y español con numerosos errores ortográficos en la parte superior " #SANTA# #VÎCTORÎA# #ORA PRONOVÎS# #AÑO# #DE# #I769# " En caso de escribir en latín debieron poner SANCTA VICTORIA ORA PRO NOBIS ANNO I769, mientras que en español pondrían SANTA VICTORIA RUEGA POR NOSOTROS AÑO DE 1769.
    En el medio hay un escudo episcopal donde dice "DISCERNI SOLA VIRTUS HOM HOM PAR" que Arte en Córdoba traduce como "SOLO LA VIRTUD DISTINGUE AL HOMBRE IGUAL AL HOMBRE" pero que proponemos traducir como SÓLO LA VIRTUD DISTINGUE A UN HOMBRE DE OTRO.
    El escudo episcopal es de D. Martín de Barcia (que fue obispo de Córdoba de 1756 a 1771) y que antes había sido obispo de Ceuta. Episcopologio de la Diócesis de Córdoba. En esta campana el escudo está escrito con la variante "DISCERNI" en vez de DISCERNIT, lo que demuestra que cada escudo se realizó de manera individual, al menos en su epigrafía.
    La campana presenta puntos sobre las íes, algo inusual en epigrafía campanera. Se distinguen así las "I", representadas con un triángulo superior (que nosotros transcribimos como Î) y la J, que se indica como "I" pero esta vez sin acento.
    Debajo del escudo episcopal hay una cartela donde dice "SIENDO OBRERO / EL S# D# DON CAIETANO / CARRASCAL / DELGADO" que interpretamos como SIENDO OBRERO EL SEÑOR DOCTOR DON CAYETANO CARRASCAL DELGADO.
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #SANTA# #VÎCTORÎA# #ORA PRONOVÎS# #AÑO# #DE# #I769# " /
    (2 cordones)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal)
    (06) (Escudo episcopal) "DISCERNI SOLA VIRTUS HOM HOM PAR"
    Medio pie (MP) (06) (cartela) "SIENDO OBRERO / EL S# D# DON CAIETANO / CARRASCAL / DELGADO" /
    (3 cordones, el central triple con dos más finas a los lados)
    Pie (Cinta lisa)
    Toques tradicionales de campanas Volteos y repiques como las otras campanas menores de la torre
    Toques actuales de campanas Exhibición permanente
    Yugo No tiene
    Estado actual Las asas fueron desbastadas, en tiempos recientes, para asentarlas mejor, haciendo desaparecer los restos originales de la fundición.
    La campana tiene una grieta, en el pie, debida seguramente a un exceso de contrapeso del yugo y un uso excesivo del volteo.
    Mecanismos de toque No tiene
    Intervenciones Hacia 2005 se decidió hacer una campana de dimensiones parecidas (83 cm de diámetro y 7 de borde, frente a ésta con 82 cm de diámetro y 9 de borde), en vez de soldarla, como es habitual en los tiempos actuales.
    La nueva campana sustituyó a ésta, que se exhibe a pie de calle, en el Postigo de la Leche, de acceso al patio de la Catedral
    Propuestas La campana debe ser soldada y limpiada, por dentro y por fuera, para recuperar la sonoridad original.Debe instalarse con yugo de madera, de características similares a los existentes, especialmente las que determinan su forma tradicional de tocar (palanca de hierro en el brazo, prolongación de madera en el yugo).
    La campana debe ser motorizada con un motor de impulsos, ubicado de modo que la estructura articulada pueda oscilar, adaptándose a los movimientos de la rueda de volteo. Este mecanismo no impedirá el toque manual, y deberá estar ubicado de modo que no constituya un peligro para los posibles visitantes de la torre.
    Igualmente debe ser dotada del badajo correspondiente, de un tamaño adecuado o incluso algo menor, para asegurar su conservación, debido a su antigüedad. El badajo deberá ser dotado de cables de seguridad, para evitar su caída en casos de rotura, fijado de manera que no golpee al quebrarse, y que los cables tampoco dañen el bronce. De ninguna manera se unirá a la badajera mediante una articulación rígida, ya que éstas arrancan la anilla interior. La articulación deberá ser lo suficientemente elástica de manera que el badajo no rebote.
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado. No obstante debería incoarse expediente de inclusión de la campana en el Inventario General de Bienes Muebles, debido a su interés patrimonial.
    Valoración En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una campana de distinta afinación.
    Instalación La instalación ha sido sustituida y debe ser reconstruida para restaurar los valores sonoros y culturales del instrumento, así como los toques tradicionales.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (03-10-2006)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    Editor de la ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 29-06-2010
    22 Fotos

    Nuestra Señora de la Concepción

    (Referencia 525)

    Localización Póstigo de la Leche
    Diámetro (en cm) 98
    Altura del bronce 87
    Borde 10
    Peso aproximado (en kilos) 545
    Año fundición 1765
    Descripción La campana presenta puntos sobre las íes, algo inusual en epigrafía campanera. Se distinguen así las "I", representadas con un triángulo superior (que nosotros transcribimos como Î) y la J, que se indica como "I" pero esta vez sin acento.
    En el medio hay, en la parte exterior, una cruz con pedestal, y en la interior un altorrelieve de la Inmaculada.
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #ANNO# #DOMÎNÎ# #NOSTRÎ# #IESVCHRÎSTÎ# #M# #D# #CC# #LXV# " /
    (2 cordones) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal 45 x 28)
    (06) (Inmaculada 24 x 10)
    Medio pie (MP) (3 cordones - el central acompañado de otro mucho más fino)
    Yugo No tiene
    Estado actual La campana presenta una grieta vertical en el pie (06) de grandes dimensiones.
    Las asas fueron desbastadas, en tiempos recientes, para asentarlas mejor, haciendo desaparecer los restos originales de la fundición.
    Mecanismos de toque No tiene
    Valoración Debe incoarse expediente para incluirla en el Inventario General de Bienes Muebles. En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una campana de distinta afinación.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (03-10-2006)
    Editor de la ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 02-11-2009
    21 Fotos

    La Esquila (1)

    (Referencia 759)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 81.6
    Altura del bronce 65
    Borde 6
    Peso aproximado (en kilos) 315
    FundidorROSAS, HIJO DE MANUEL
    Año fundición 1981
    Descripción AÑO 1981
    CATEDRAL DE CORDOBA
    Marca de fábrica: "FUNDICION HIJO DE MANUEL ROSAS TORREDONJIMENO (JAEN)"
    Cruzifijo.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    (06) "AÑO 1981" [CH3.5] /
    (2 cordones) /
    (guirnalda de motivos vegetales)
    Medio (M) (00) (Crucifijo de bajo relieve - 16,5 x 12,5)
    (06) "CATEDRAL DE CORDOBA" [CI2]
    Medio pie (MP) (06) (marca de fábrica, monotipo) "FUNDICION / HIJO DE / MANUEL ROSAS / TORREDONJIMENO / (JAEN)" /
    (3 cordones)
    Prima Lab 1 +26
    Hum Sib 0 -45
    tercera Do 2 +22
    quinta Fa 2 +22
    Octava Sib 2 -18
    Toques tradicionales de campanas Volteo. También participaba en algunos toques de muerto mediante cuerda unida al badajo y tocada desde una sala intermedia de la torre.
    Toques actuales de campanas Volteo exclusivamente.
    Yugo Madera CARESA
    Estado anterior El yugo de hierro tocaba con el hombro de la campana en (03)
    Estado actual Carece de elementos para el toque manual.
    El motor está ubicado exactamente debajo de la rueda, de manera que la plataforma basculante no puede actuar, con peligro a medio plazo de rotura de las patas.
    El motor es de arranque de impulsos pero de volteo en una sola dirección, sin que se pueda regular su velocidad.
    Mecanismos de toque (03) motor de impulsos.
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado.
    Valoración Campana interesante. En caso de rotura debe ser documentada antes de su refundición.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    23 Fotos

    La Asunción (2)

    (Referencia 649)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 82.1
    Altura del bronce 63
    Borde 10
    Peso aproximado (en kilos) 320
    FundidorLINARES ORTIZ, CONSTANTINO DE (CARABANCHEL BAJO)
    Año fundición 1911
    Descripción En el medio figura, al lado exterior, una cruz con pedestal, muy decorada con el pedestal formado por escudos capitulares (jarrón con azucenas).
    Al lado interior hay un escudo episcopal que corresponde al Doctor Don José Pozuelo y Herrero. Según el Episcopologio de la Diócesis de Córdoba, fue el obispo 96 diocesano y ejerció desde 1898-1913. Reza su epitafio que murió «meritorum plenus». Colaborador fiel en el Seminario y en periodismo católico cordobés durante el pontificado de Alburquerque mantuvo veinte años después una ideología poco acorde con la evolución del pensamiento social de la Iglesia.
    Alrededor del escudo figura una inscripción exterior en relieve " + D. D. JOSEPH. POZUELO. ET. HERRERO. DEI. ET. A. S. G. EPISCOPUS. CORDUBENSIS." que debieron escribir DOCTORE DOMINE POZUELO ET HERRERO DEI ET APOSTOLICAE SEDIS GRATIAE EPISCOPUS CORDUBENSIS" es decir EL DOCTOR DON JOSÉ POZUELO Y HERRERO, POR LA GRACIA DE DIOS Y DE LA SANTA SEDE OBISPO DE CÓRDOBA. En el interior hay hay una inscripción incisa "OMNIA VESTRA IN CHARITATE FIANT". La cita de su lema procede de I Cor 16:14 y se puede traducir como "TODO LO QUE HAGAIS HACEDLO POR AMOR".
    En el medio pie, al interior pone "LA ASUNCION / 1911" esto es la titular de esta Catedral. Debajo figura el texto "SIENDO OBRERO MAYOR / EL DR D MARCIAL LOPEZ / CANONIGO LECTORAL" y más abajo aún la marca de fábrica "CONSTANTINO LINARES / ORTIZ / MADRID CARABANCHEL BAJO"
    Asas 7
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal - muy decorada - el pedestal formado por escudos capitulares (jarrón con azucenas)) (25x16)
    (06) (Escudo epicscopal) (inscripción exterior, en relieve) " + D. D. JOSEPH. POZUELO. ET. HERRERO. DEI. ET. A. S. G. EPISCOPUS. CORDUBENSIS."
    (inscripción interior, incisa) "OMNIA VESTRA IN CHARITATE FIANT"
    Medio pie (MP) (06) "LA ASUNCION / 1911" [CG] /
    (3 cordones separados)
    Pie (06) "SIENDO OBRERO MAYOR / EL DR D MARCIAL LOPEZ / CANONIGO LECTORAL" [CG] /

    (marca de fábrica) "CONSTANTINO LINARES / ORTIZ / MADRID CARABANCHEL BAJO" [CH] /
    (2 cordones)

    Prima La 1 -39
    Hum Reb 1 +39
    tercera Re 2 +12
    quinta Sol 2 +40
    Octava Si 2 +28
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual Carece de elementos para el toque manual.
    El motor está ubicado exactamente debajo de la rueda, de manera que la plataforma basculante no puede actuar, conpeligro a medio plazo de rotura de las patas.
    El motor es de arranque de impulsos pero de volteo en una sola dirección, sin que se pueda regular su velocidad.
    Mecanismos de toque (09) motor de impulsos.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    28 Fotos

    Santa Victoria (3)

    (Referencia 6428)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 82.8
    Altura del bronce 72
    Borde 7
    Peso aproximado (en kilos) 329
    FundidorQUINTANA, CAMPANAS
    Año fundición 2005
    Descripción En la parte superior hay una inscripción muy sencilla, medio en latín y medio en español: " #SANTA# #VÎCTORÎA# #ORA PRONOVÎS# #AÑO# #DE# #I769# " Si estuviese sólo en latín tendría que poner SANCTA VICTORIA ORA PRO NOBIS ANNO I769. En cualquier caso dice SANTA VICTORIA RUEGA POR NOSOTROS AÑO DE 1769.
    En el medio hay, en la parte exterior, una cruz con pedestal, y en la interior un escudo con la inscripción ""
    El escudo episcopal es de D. Martín de Barcia (que fue obispo de Córdoba de 1756 a 1771) y que antes había sido obispo de Ceuta. Episcopologio de la Diócesis de Córdoba
    La campana presenta puntos sobre las íes, algo inusual en epigrafía campanera. Se distinguen así las "I", representadas con un triángulo superior (que nosotros transcribimos como Î) y la J, que se indica como "I" pero esta vez sin acento.Hay diversos elementos formales que distinguen la campana de la original. Así, en el hombro, en la parte interior, pone "3405 - E" que se refiere sin duda a la campana 3405 de forma "esquilón" que es como define la empresa CAMPANAS QUINTANA a las campanas de forma habitual.
    En el medio pie se indica la refundición y el Canónigo Obrero "ESTA CAMPANA ES UNA REPLICA / SE FUNDIO EN EL AÑO 2005 / SIENDO CANONIGO OBRERO D. CLAUDIO MALAGON MONTORO" y debajo la marca de fábrica "CAMPANAS QUINTANA / ME HIZO / SALDAÑA - PALENCIA / ESPAÑA / (campana)" En esta campana la fundición tiene menos defectos que su compañera y se lee en la pequeña imagen de la marca de fábrica una fecha, aún así difícil de documentar: "16...1"
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #SANTA# #VÎCTORÎA# #ORA PRONOVÎS# #AÑO# #DE# #I769# " /
    (2 cordones) /
    (00) "3405 - E"
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal)
    (06) (Escudo episcopal) "DISCERNI SOLA VIRTUS HOM HOM PAR"
    Medio pie (MP) (06) (cartela) "SIENDO OBRERO / EL S# D# DON CAIETANO / CARRASCAL / DELGADO" /
    (3 cordones, el central triple con dos más finas a los lados) /
    (06) "ESTA CAMPANA ES UNA REPLICA / SE FUNDIO EN EL AÑO 2005 / SIENDO CANONIGO OBRERO D. CLAUDIO MALAGON MONTORO"
    Pie (06) (marca de fábrica monotipo) "CAMPANAS QUINTANA / ME HIZO / SALDAÑA - PALENCIA / ESPAÑA / (campana)" (presenta algunos fallos de fundición - en la campana hay una fecha incompleta "16...1") /
    (cinta lisa)
    Prima Sol 1 -10
    Hum Sib 0 +11
    tercera Do 2 +12
    quinta Mib 2 +38
    Octava La 2 +32
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana presenta grandes diferencias entre las decoraciones copiadas de la original, más imprecisas, y las añadidas, mucho más nítidas.
    Badajera formada por dos palas verticales y un eje pasante renovable.
    Badajo con caña plástica fijado con una U invertida de cuero y metal, y asegurado con dos cables de acero paralelos a la caña, para retenerlo en caso de rotura.
    El punto de percusión es muy claro y preciso.
    Mecanismos de toque (03) motor de impulsos.
    Protección Protección genérica por encontrarse en un monumento declarado (Bien de Interés Cultural)
    Valoración Campana interesante. En caso de rotura debe ser documentada antes de su refundición.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    23 Fotos

    Nuestra Señora de la Concepción (4)

    (Referencia 6429)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 97.8
    Altura del bronce 86
    Borde 10
    Peso aproximado (en kilos) 542
    FundidorQUINTANA, CAMPANAS
    Año fundición 2005
    Descripción En la parte superior hay una inscripción muy sencilla, en latín " #ANNO# #DOMÎNÎ# #NOSTRÎ# #IESVCHRÎSTÎ# #M# #D# #CC# #LXV# " es decir (FUI HECHA) EL AÑO DE NUESTRO SEÑOR JESUCRISTO 1765.
    La campana presenta puntos sobre las íes, algo inusual en epigrafía campanera. Se distinguen así las "I", representadas con un triángulo superior (que nosotros transcribimos como Î) y la J, que se indica como "I" pero esta vez sin acento.
    En el medio hay, en la parte exterior, una cruz con pedestal, y en la interior un altorrelieve de la Inmaculada.
    Hay diversos elementos formales que distinguen la campana de la original. Así, en el hombro, en la parte interior, pone "3409 - E" que se refiere sin duda a la campana 3409 de forma "esquilón" que es como define la empresa CAMPANAS QUINTANA a las campanas de forma habitual.
    En el medio pie se indica la refundición y el Canónigo Obrero "ESTA CAMPANA ES UNA REPLICA / SE FUNDIO EN EL AÑO 2005 / SIENDO CANONIGO OBRERO D. CLAUDIO MALAGON MONTORO" y debajo la marca de fábrica "CAMPANAS QUINTANA / ME HIZO / SALDAÑA - PALENCIA / ESPAÑA / (campana)"
    Asas 7
    Hombro (H) (06) "3409 - E"
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #ANNO# #DOMÎNÎ# #NOSTRÎ# #IESVCHRÎSTÎ# #M# #D# #CC# #LXV# " /
    (2 cordones) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal 45 x 28)
    (06) (Inmaculada 24 x 10)
    Medio pie (MP) (3 cordones - el central acompañado de otro mucho más fino) /
    (06) "ESTA CAMPANA ES UNA REPLICA / SE FUNDIO EN EL AÑO 2005 / SIENDO CANONIGO OBRERO D. CLAUDIO MALAGON MONTORO"
    Pie (06) (marca de fábrica monotipo) "CAMPANAS QUINTANA / ME HIZO / SALDAÑA - PALENCIA / ESPAÑA / (campana)" (presenta algunos fallos de fundición)
    Prima Do 2 +48
    Hum Re 1 -48
    tercera Fa# 2 -42
    quinta Sol# 2 +41
    Octava Re# 3 -14
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana presenta grandes diferencias entre las decoraciones copiadas de la original, más imprecisas, y las añadidas, mucho más nítidas.
    Badajera formada por dos palas verticales y un eje pasante renovable.
    Badajo con caña plástica fijado con una U invertida de cuero y metal, y asegurado con dos cables de acero paralelos a la caña, para retenerlo en caso de rotura.
    Mecanismos de toque (03) motor de impulsos.
    Protección Protección genérica por encontrarse en un monumento declarado (Bien de Interés Cultural)
    Valoración Campana interesante. En caso de rotura debe ser documentada antes de su refundición.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    25 Fotos

    Santa María de la Paz (5)

    (Referencia 750)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 97.9
    Altura del bronce 83
    Borde 12
    Peso aproximado (en kilos) 543
    FundidorRIBAS, LOS
    Año fundición 1644
    Descripción SANCTA MARIA DELAPAZ ORA PRONOBIS ANNO 1644
    Traducción del latín: Santa María de la Paz reuga por nosotros.
    LOSRIBAS MEFECIT
    Traducción del latín: Me hizieron los Ribas.
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones)
    " # SANCTA # MARIA # DELAPAZ # ORA PRONBIS # ANNO # I 6 4 4" [CH3] /
    (2 cordones)
    Medio (M) (00) (marca de fábrica) " #LOSRIBAS# " (cruz con 6 anagramas de Jesús "IHS" en el pedestal y uno en el centro de los brazos) "MEFECIT# "
    Medio pie (MP) (4 cordones)
    Prima Fa 1 +48
    Hum Sol 0 +26
    tercera Si 1 -2
    Octava Sol# 2 +12
    Toques tradicionales de campanas Volteo. También participaba en algunos toques de muerto mediante cuerda unida al badajo y tocada desde una sala intermedia de la torre.
    Toques actuales de campanas Volteo exclusivamente.
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual Carece de elementos para el toque manual.
    El motor está ubicado exactamente debajo de la rueda, de manera que la plataforma basculante no puede actuar, con peligro a medio plazo de rotura de las patas.
    Mecanismos de toque (09) motor de impulsos.
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado. No obstante debería incoarse expediente para declararla Bien Mueble de Interés Cultural.
    Valoración En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una réplica.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    29 Fotos

    San Rafael (6)

    (Referencia 657)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 101.9
    Altura del bronce 92
    Borde 12
    Peso aproximado (en kilos) 613
    FundidorLINARES ORTIZ, CONSTANTINO DE (CARABANCHEL BAJO)
    Año fundición 1915
    Descripción SAN RAFAEL RUEGA POR NOSOTROS AÑO 1915
    El escudo episcopal corresponde al Doctor Don Ramón Guillamet y Coma. Según el Episcopologio de la Diócesis de Córdoba, fue el obispo 97 diocesano y ejerció desde 1913 a 1920. Fue el primer obispo que usó los medios de investigación sociológica y estadísticos para un conocimiento más profundo de la vida diocesana. De esta sede pasó a la de Barcelona.
    Alrededor del escudo figura una inscripción circular en relieve: " • + • D • D • RAYMUNDUS • GUILLAMET • ET • COMA • DEI • ET • APOSTOLICAE • SEDIS • G • EPISCOPUS • CORDUBENSIS" que debieron escribir "DOCTORE DOMINE RAYMUNDUS GUILLAMET ET COMA DEI ET APOSTOLICAE SEDIS GRATIAE EPISCOPUS CORDUBENSIS" es decir EL DOCTOR DON RAMÓN GUILLAMET Y COMA, POR LA GRACIA DE DIOS Y DE LA SANTA SEDE OBISPO DE CÓRDOBA.
    En la parte central, en inciso, "innio • possum • in • eo • qui • me • confortat", su lema, tomado de Filipenses (4:13), que debieron escribir "Omnia possum in eo, qui me confortat." y que significa "Yo lo puedo todo en aquel que me conforta."
    SE FUNDIO SIENDO MAYORDOMO DE FABRICA EL DR D. MARCIAL LOPEZ.
    Marca de fábrica: "FUNDICION DE CONSTANTINO LINARES MADRID CARABANCHEL BAJO"
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    Hombro (H) (Guirnalda de motivos vegetales sueltos)
    tercio (T) (2 cordones) /
    "SAN RAFAEL RUEGA POR NOSOTROS AÑO 1915." [CH3.5] /
    (2 cordones) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal de 28 x 16)
    (06) (Escudo episcopal) " • + • D • D • RAYMUNDUS • GUILLAMET • ET • COMA • DEI • ET • APOSTOLICAE • SEDIS • G • EPISCOPUS • CORDUBENSIS" (incripción circular exterior)
    "innio • possum • in • eo • qui • me • confortat" (inciso, rodea el escudo interior)
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    (06) "SE FUNDIO SIENDO MAYORDOMO DE" /
    (cordón) /
    (06) "FABRICA EL DR D. MARCIAL LOPEZ" [CH1.5] /
    (cordón) /
    (06) (marca de fábrica) "FUNDICION / DE" /
    (cordón) /
    (06) "CONSTANTINO LINARES" / "MADRID CARABANCHEL BAJO."
    Pie (Cordón) /
    (guirnalda de motivos vegetales)
    Prima La 1 +10
    Hum Sol 0 -17
    tercera Do 2 -6
    Octava Lab 2 +4
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual Badajo de caña de material plástico, cilindro de bronce en el punto de percusión (que es muy amplio) y pequeño cable de seguridad, que taladra la campana en la parte superior.
    Carece de elementos para el toque manual.
    El motor está ubicado exactamente debajo de la rueda, de manera que la plataforma basculante no puede actuar, conpeligro a medio plazo de rotura de las patas.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    27 Fotos

    San Antonio (7)

    (Referencia 504)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 102.5
    Altura del bronce 85
    Borde 10
    Peso aproximado (en kilos) 624
    Año fundición 1885
    Descripción SAN ANTONI
    Escudo episcopal: " + DR: D. SEBASTIANUS HERRERO ET ESPINOSA DE LOS MONTEROS DEI ET A. S. GRATIA EPISCOPUS CORDUBENSIS"
    AÑO 1885
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    "SAN ANTONI" [CH3] /
    (2 cordones
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal de 38 x 27)
    (06) (Escudo obispo) " + DR: D. SEBASTIANUS HERRERO ET ESPINOSA DE LOS MONTEROS DEI ET A. S. GRATIA EPISCOPUS CORDUBENSIS" [CH1,5] / (anagrama de Maria) / "CHARITAS CHRISTI URGET NOS" [inciso 0.6] / "AÑO 1885" /
    (cenefa)
    Medio pie (MP) (4 cordones)
    Prima Lab 2 -25
    Hum Sib 1 +20
    tercera Sib 2 +17
    quinta Mib 3 -15
    Octava Lab 3 -14
    Yugo Yugo de madera para voltear.
    Estado actual Defectos de fundición.
    Carece de elementos para el toque manual.
    El motor está ubicado exactamente debajo de la rueda, de manera que la plataforma basculante no puede actuar, con peligro a medio plazo de rotura de las patas.
    Mecanismos de toque Motor de impulsos.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    24 Fotos

    San Pedro (8)

    (Referencia 658)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 124.5
    Altura del bronce 90
    Borde 12
    Peso aproximado (en kilos) 1117
    FundidorLINARES, EDUARDO E HIJOS
    Año fundición 1893
    Descripción SANCTI PETRI APOSTOR. PRINC. IN. HONOREM HOCCE. CYMBALUM. THYNIENS A PRÆDEC. DIVI DICATUM
    Traducción del latín: Esta campana es en honor a San Pedro, el principal apostol.[...]
    EXCM. DR. DN. SEBASTIANUS HERRERO ET ESPINOSA, CORDUBENS. ECCLES EPISCOPUS CAPITULUMQUE CATHE DRALE. INSTAURARE. SUIS SUMPTIBUS CURAVERUNT ANNO MDCCCXCIII GERENTE MUNUS ADMINISTRATORIS E JUSDEM ECCLESIÆ. DN. PETRO MORENO ET MARTINEZ. ARCHIDIANO"
    Traducción del latín: Siendo obispo de Córdoba el Excelentísimo Doctor Don Sebastián Herrero y Espinosa, el capítulo catedralicio la construyó en el año 1893, siendo arcediano Don Pedro Moreno y Martínez.
    TU ES PETRUS
    Traducción del latín: Tu eres Pedro.
    Marca de fábrica: "EDUARDO LINARES Y SUS DOS HIJOS CONSTANTINO Y MANUEL ME HICIRON NUEBA. DE BUEN METAL MI VOZ LO DICE"
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    "SANCTI PETRI APOSTOR. PRINC. IN. HONOREM HOCCE. CYMBALUM. THYNIENS A PRÆDEC. DIVI DICATUM # " [CH2.8] /
    (2 cordones) /
    (guirnalda de campanas)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal de 50 x 24)
    (06) (custodia) /
    "EXCM. DR. DN. SEBASTIANUS HERRERO / ET ESPINOSA, CORDUBENS. ECCLES / EPISCOPUS CAPITULUMQUE CATHE / DRALE. INSTAURARE. SUIS SUMPTI / BUS CURAVERUNT ANNO MDCCCXCIII / GERENTE MUNUS ADMINISTRATORIS E / JUSDEM ECCLESIÆ. DN. PETRO MORENO / ET MARTINEZ. ARCHIDIANO" [CH1.8] /
    "TU ES PETRUS" [CH2.4] /
    (marca de fundidor) "EDUARDO LINARES Y SUS / DOS HIJOS CONSTANTINO / Y MANUEL ME HICIRON NU / EBA. DE BUEN METAL MI VOZ LO DICE"
    Prima Do 1 +22
    Hum Re 0 +37
    tercera Lab 1 -45
    quinta La 1 +0
    Octava Mi 2 -40
    Yugo Madera; immobilizada.
    Estado anterior En 1993 era la única campana de volteo que conservaba toda su instalación tradicional.
    Estado actual Yugo original, decorado con pintura plástica, sin proteger la campana, que está con manchas rojas.
    La campana tiene doble asa badajera, una perpendicular respecto a la otra. Hay un conjunto de pletinas fijado por encima de ambas asas para soportar el nuevo badajo articulado, instalado 90 grados con respecto al original. La instalación impide el toque manual y desde luego la oscilación o volteo de la campana.
    Mecanismos de toque Motor de tiro del badajo.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    32 Fotos

    Santísimo Sacramento (9)

    (Referencia 370)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 131.4
    Altura del bronce 125
    Borde 13
    Peso aproximado (en kilos) 1314
    Año fundición 1765
    Descripción ANNO DOMINI NOSTRI IESVCRHRISTI MDCCLXV
    Traducción del latín: Año de Nuestro Señor Jesucristo 1765.
    Escudo diocesano: "DISCERNIT SOLA VIRTUS HOM HOM PAR"
    Santa Custódia.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #ANNO# # #DOMINÎ# # #NOSTRÎ# #IESVCHRÎSTÎ# #M# #D# #CC# #LXV# # "[CH] /
    (2 cordones) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (custodia)
    (06) (Escudo de Obispo) (26x24) "DISCERNIT SOLA VIRTUS HOM HOM PAR"
    Medio pie (MP) (3 cordones - el central sobre una cinta)
    Prima Re 1 -42
    Hum Mib 0 -11
    tercera Fa 1 +25
    quinta La 1 -37
    Octava Mib 2 -13
    Yugo Madera
    Estado actual La campana presenta manchas de pintura variadas (dos tipos de rojo, blanco).
    El badajo tiene una articulación para tocar lateralmente. Tiene unión metálica con la campana, y por tanto transmite a ésta todas las vibraciones y ruidos del desplazamiento. Pega algo alto, con cierto peligro para la campana. Está fijado de modo que no se podría tocar manualmente sin desmontar parte de la instalación (cable de acero, abrazaderas) y aún así se tocaría en sentido perpendicular al tradicional. La bola es de pequeñas dimensiones para una campana que está fija.
    La campana no ha sido limpiada, y tiene una espesa capa de polvo que cubre el escudo episcopal
    Mecanismos de toque (03) motor de electromazo que tira del badajo mediante cable.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    40 Fotos

    San Zoilo (10)

    (Referencia 511)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 135.7
    Altura del bronce 105
    Borde 13
    Peso aproximado (en kilos) 1447
    Año fundición 1762
    Descripción La campana presenta, como todas sus hermanas, puntos sobre las íes, algo inusual en epigrafía campanera. Se distinguen así las "I", representadas con un triángulo superior (que nosotros transcribimos como Î) y la I numeral, que se indica como "I" pero esta vez sin acento.
    SANCTE ZOILE MARTIR ORA PRONOBIS ANNO NATIVITATIS DOMINI MDCCLXII
    Traducción del latín: San Zoilo Mártir ruega por nosotros, año del nacimiento del Señor de 1762.
    Cruz de calvario.
    San Zoilo de Córdoba
    Cuchillos del martirio.
    Escudo episcopal: "DISCERNIT SOLA BIRTUS HOM HOM PAR"
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    " #SANCTE# # #ZOÎLE# # #MARTÎR# # #ORA PRONOBÎS# # #ANNO# # #NATÎVÎTATÎS# # #DOMÎNÎ# # #M# D# CC# L# X# II# " /
    (2 cordones) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal 10 x 6) / (San Zoilo de Córdoba 29 x 16) / (Símbolos del martirio 10 x 13)
    (06) (Escudo episcopal como las otras campanas con distinta ortografia) "DISCERNIT SOLA BIRTUS HOM HOM PAR" [CH]
    Medio pie (MP) (3 cordones - el central acompañado de otro mucho más fino)
    Prima Sib 0 +7
    Hum Re 0 -45
    tercera Mi 1 -26
    quinta Sol 1 +9
    Octava Reb 2 +24
    Yugo Yugo de madera.
    Mecanismos de toque Motor de tiro del badajo.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    51 Fotos

    Santa Bárbara; la campana del Alba (11)

    (Referencia 808)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 160.2
    Altura del bronce 130
    Borde 13
    Peso aproximado (en kilos) 2380
    FundidorSOLANO, FRANCISCO MATÍAS
    Año fundición 1691
    Descripción Curiosamente la campana tiene los espacios entre las palabras mal colocados. En la parte superior, probablemente por la breve inscripción, hay espacios entre las sílabas, mientras que la larga inscripción del medio pie es prácticamente una sola palabra, sin intermedios.
    SANCTA BARBARA ORA PRONOBIS
    Traducción del latín: Santa Bárbara ruega por nosotros.
    MATHIAS SOLANO ME FECIT ANNO DNI. 1691 SIENDO OBISPO DE CORDOVA EL EMINMO S. D. F. PO. DE SALAZAR CARDENAL DE LA S.A IGLESIA DE ROMA TITVLO DE S: CRVZ IN HIERVSALEM I OBRERO MAIOR EL LO. D. FRACO. DE ZEHEJIN I GODINEZ RACIONERO ENTERO DESTA S. IGLESIA GOBERN. PROVISO I VICARIO GEN. DESTE OBISPADO
    Cruz de calvario.
    San Pedro.
    Cruzifijo.
    Escdo de la Catedral.
    Asas 7, reforzadas.
    tercio (T) (Cenefa de estrellas) /
    "SAN CTA BAR BARA O RA PRO NO BIS" [CH4.5] /
    (cenefa de estrellas) /
    (guirnalda)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal de 66 x 44)
    (03) (San Pedro como Papa enmarcado de 27 x 18)
    (06) (crucifijo en relieve con pedestal de 66 x 35)
    (09) (Escudo de Cardenal)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    "MATHIAS SOLANO ME FECIT ANNO DNI. I69I SIENDO OBISPO DE CORDOVA EL EMINMO S. D. F. PO. DE SALAZAR CARDENAL DE LA S.A IGLESIA DE ROMA TITVLO DE S: CRVZ IN HIERVSALEM I OBRERO MAIOR EL LO. D. FRACO. DE ZEHEJIN # " (no hay espacios entre las palabras) /
    (2 cordones) /
    "I GODINEZ RACIONERO ENTERO DESTA S. IGLESIA GOBERN. PROVISO I VICARIO GEN. DESTE OBISPADO" /
    (3 cordones)
    Prima Sib 0 -37
    Hum Do 0 +16
    tercera Fa 1 -8
    quinta Si 1 -11
    Octava Reb 2 +14
    Yugo regular
    Estado actual Desgaste en cuatro lados y no sólo en dos como es habitual (toque en cruz).
    Las asas están debilitadas y algunas partidas, por lo que, desde antiguo (tipo de palometas del XVIII por lo menos) están reforzadas por una serie de varillas que taladran la cabeza de la campana.
    El yugo antiguo de madera ha sido repintado con pintura plástica, inadecuada para su conservación.
    El yugo tiene ejes cuadrados, característicos de campana fija.
    Mecanismos de toque Motor de tiro del badajo.
    Intervenciones Campana taladrada y reforzada con tirantes.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    78 Fotos

    La Gorda; la Campana de Santa María (12)

    (Referencia 376)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala primera de campanas
    Diámetro (en cm) 178.1
    Altura del bronce 145
    Borde 14
    Peso aproximado (en kilos) 3271
    Año fundición 1517
    Descripción La campana tiene un complejo conjunto de inscripciones, como corresponde a la campana mayor. En la parte superior están las invocaciones: " + ihs # maria # uox # mea # sonet + mentem # santam # spontaneam # honorem # deo # et # patrie # lyberacionem".
    El primer texto latino significa "Que suene mi voz", mientras que el segundo, compartido con la campana del reloj, y por tanto la más antigua de la torre, deberia decir "mentem sanctam spontaneam honorem deo et patrie liberationem". La expresión se encuentra en las campanas más antiguas utilizándose desde el siglo XIII hasta principios del XVI, y tiene un significado oscuro. Podría traducirse como DE MANERA PIADOSA, Y VOLUNTARIAMENTE, SUENO EN HONOR DE DIOS Y PARA LIBERAR MI PATRIA. Se dice que durante el entierro de Santa Águeda, apareció un joven desconocido, vestido con ropas de seda, que dejó junto a la tumba una placa de mármol con esta inscripción, que se muestra junto al busto de la santa, en la catedral de Catania. Según cuentan el volcán Etna hizo erupción un año después de la muerte de la Santa en el 250 y los pobladores de Catania pidieron su intervención logrando detener la lava a las puertas de la ciudad. Desde entonces es patrona de Catania y de toda Sicilia y de los alrededores del volcán e invocada para prevenir los daños del fuego, rayos y volcanes. Esta protección podría justificar la "liberación de la patria", que algunos han querido interpretar, sin ningún motivo, como una campana asociada a los levantamientos contra las invasiones. Se utiliza como antífona en las segundas vísperas de Santa Águeda. VORÁGINE, en la Leyenda Dorada, le da una traducción más poética, refiriéndose a la santa: "Alma santa, generosa, honor de Dios y liberadora de su patria". Una posible justificación de la popularidad del texto se debería, precisamente, a la consideración de Santa Águeda, en muchos lugares, como la protectora contra las tormentas, los volcanes y otros fenómenos meteorológicos devastadores. Este papel de protección en otros lugares se debe a San Miguel Arcángel o a Santa Bárbara, aunque ésta parece ser una protectora más tardía. En consecuencia la campana, dedicada a Santa Águeda, protegería, como la Santa, al territorio de todo mal, y alabaría a Dios.
    En el medio se repite a ambos lados una gran cruz sobre pedestal, a cuya derecha está la representación de la entrega de la casulla de la Virgen a San Ildefonso y a la izquierda las armas del obispo, con pequeñas diferencias de una cruz con la otra. Como la campana ha sido girada un cuarto de vuelta por desgaste, las cruces no se encuentran al exterior e interior sino a los lados.
    Al medio pie se encuentra, también en epigrafía minúscula gótica, la siguiente inscripción: " + el ylustre (u invertida) y muy manifico señor don alonso manriq ouispo de cordoua capellan mayor de la reina dona iuana y del rey don carlos su fylo nros senores mado fazer esta canpana ano de # m # dxvii" / "años + siendo obrero iuan lopez del rio canonigo". Como es habitual en esta catedral, figura el nombre del obispo y del canónigo obrero pero falta el nombre del fundidor de la campana, aunque se indica el año de fabricación.
    Es una campana extraordinariamente interesante por su tamaño, su sonido, y la complejidad de sus inscripciones.
    Asas 7
    tercio (T) (2 cordones) /
    " + ihs # maria # uox # mea # sonet + mentem # santam # spontaneam # honorem # deo # et # patrie # lyberacionem" [mg4.5] /
    (2 cordones)
    Medio (M) (03) (cruz de 86 x 42) (a sus pies a la derecha imagen gótica de la Virgen dando la casulla a san Ildefonso a la izquierda escudo de armas del obispo)
    (09) (cruz de 86 x 42) (a sus pies a la derecha imagen gótica de la Virgen dando la casulla a san Ildefonso a la izquierda escudo de armas del obispo)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    " + el ylustre (u invertida) y muy manifico señor don alonso manriq ouispo de cordoua capellan mayor de la reina dona iuana y del rey don carlos su fylo nros senores mado fazer esta canpana ano de # m # dxvii" /
    (2 cordones) /
    "años + siendo obrero iuan lopez del rio canonigo" [mg2.5] /
    (cordón)
    Prima La 1 -41
    Hum La 0 +23
    tercera Si1 -43
    quinta Fa 2 -9
    Octava Lab 2 -9
    Yugo Madera
    Estado actual Desgastada en cuatro puntos.
    Mecanismos de toque Motor de tiro del badajo.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (27-11-1993)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 26-11-2023
    88 Fotos

    Santa Rafaela María (13)

    (Referencia 22476)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 51.4
    Altura del bronce 44
    Borde 3.1
    Peso aproximado (en kilos) 79
    FundidorROSAS, CAMPANAS
    Año fundición 2009
    Descripción SANTA RAFAELA MARIA A.G.I. AÑO 2009
    SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO CANONIGO OBRERO DE ESTA S.I. CATEDRAL D. ANTONIO JURADO TORRERO.
    Marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) 2 cordones
    (10-02) SANTA RAFAELA MARIA A.G.I. AÑO 2009
    2 cordones
    Guirnalda
    Medio (M) (06) marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS"
    (12) cruz de calvario
    Medio pie (MP) 2 cordones
    (07-07) SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO CANONIGO OBRERO DE ESTA S.I. CATEDRAL -
    2 cordones
    (07-05) D. ANTONIO JURADO TORRERO.
    Prima Do 2 -43
    Hum Fa 1 +43
    tercera Sol 2 +25
    quinta Si 2 +1
    Octava Fa 3 +41
    Yugo Yugo de madera para voltear.
    Mecanismos de toque Motor de impulsos.

    Autores de la documentación

    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    23 Fotos

    Campana de los cuartos (A)

    (Referencia 4916)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 54.1
    Altura del bronce 28
    Borde 6
    Peso aproximado (en kilos) 60
    Año fundición 1605
    Descripción por mandado del ser den [...]de desta santa yglesia
    siendo orero elcanonigo elsenor don dºie lopes
    Cruz griega.
    Asas 3
    Hombro (H) (Cordón)
    tercio (T) (2 cordones) /
    "por mandado del ser # den ...do desta santa yglesia" ([mg] /
    (2 cordones)
    Medio (M) (Cruz griega, formada por cuatro motivos decorativos) (a ambos lados cuatro palabras en minúscula gótica, menor que el resto de la epigrafía, indescifrable por la suciedad que cubre la campana)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    "siendo obrero ecanonigo elsenor don dºie lopes" ([mg] /
    (2 cordones)
    Pie (Cordón)
    Prima Fa# 2 -46
    Hum Sol 1 -8
    tercera Do 3 +4
    quinta Fa# 3 -30
    Octava Sol# 3 +34
    Toques tradicionales de campanas Cuartos del reloj
    Toques actuales de campanas Cuartos del reloj
    Estado anterior En 1993 no pudimos documentar la campana, durante las obras de restauración de la torre.
    Estado actual La campana conserva una espesa capa de polvo que no solamente dificulta la lectura y documentación sino que seguramente afecta a su sonoridad.
    La sustitución del mazo por gravedad exterior por un electromazo interior modifica igualmente su sonoridad original.
    Mecanismos de toque Electromazo externo
    Actuaciones urgentes La campana debe limpiarse, por dentro y por fuera, no sólo para documentarla correctamente sino, y sobre todo para recuperar la sonoridad original. Es conocido que en campanas agudas, de pequeñas dimensiones, la suciedad modifica de manera importante la nota y la resonancia del toque.
    Propuestas El yugo de madera debe ser repuesto, es decir una viga de madera convenientemente calculada y protegida, que aísle la campana de toda la estructura metálica que la rodea y que modifica radicalmente su sonoridad.
    El toque debe realizarse única y exclusivamente mediante el mazo exterior, que puede ser actuado mediante medios electromecánicos, pero percutiendo siempre por gravedad, y quedando separado de la campana tras el toque.
    En ningún caso debe ser dotada de electromazo externo.
    Tampoco debe utilizarse para otro toque que no sean los cuartos, preferentemente de día y de noche.
    Protección Protección genérica al encontrarse en un BIC declarado. No obstante debería incoarse expediente para declararla Bien Mueble de Interés Cultural.
    Valoración En caso de rotura solamente puede ser soldada. Puede ser remplazada por una réplica.
    Instalación La instalación ha sido sustituida y debe ser reconstruida para restaurar los valores sonoros y culturales del instrumento, así como los toques tradicionales.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual [POR MANDATO DEL SEÑOR DEAN Y CABILDO DE LA SANTA IGLESIA CATEDRAL SIENDO OBRERO Y CANÓNIGO EL SR. DIEGO LÓPEZ DE FROMISTA 1605 ] (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    38 Fotos

    Beato Juan XXIII (14)

    (Referencia 22477)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 59.8
    Altura del bronce 56
    Borde 5.6
    Peso aproximado (en kilos) 124
    FundidorROSAS, CAMPANAS
    Año fundición 2009
    Descripción BEATO JUAN XXIII. AÑO 2009
    SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO DEAN DE ESTA S.I. CATEDRAL D. MANUEL PEREZ MOYA.
    Marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) 2 cordones
    (09-03) BEATO JUAN XXIII. AÑO 2009
    2 cordones
    Guirnalda
    Medio (M) (06) marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS"
    (12) cruz de calvario
    Medio pie (MP) 2 cordones
    (06-06) SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO DEAN DE ESTA S.I. CATEDRAL D. MANUEL PEREZ MOYA.
    2 cordones
    Prima Fa 2 +34
    Hum Mi 1 -8
    tercera La 2 -3
    quinta Re 3 +18
    Octava Fa 3 +1
    Yugo Yugo de madera para voltear.
    Mecanismos de toque Motor de impulsos.

    Autores de la documentación

    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    23 Fotos

    San Pío X (15)

    (Referencia 22478)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 75.4
    Altura del bronce 67
    Borde 5.5
    Peso aproximado (en kilos) 248
    FundidorROSAS, CAMPANAS
    Año fundición 2009
    Descripción SAN PIO X. AÑO 2009
    SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO ARCEDIANO DE ESTA S.I. CATEDRAL D. FERNANDO CRUZ-CONDE Y SUAREZDETANGIL.
    Marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS
    Cruz de calvario.
    Asas 7
    tercio (T) 2 cordones
    (09-03) SAN PIO X. AÑO 2009
    2 cordones
    Guirnalda
    Medio (M) (06) marca de fábrica: "FUNDICION DE CAMPANAS - ROSAS"
    (12) cruz de calvario
    Medio pie (MP) 2 cordones
    (06-06) SE FUNDIO ESTA CAMPANA SIENDO ARCEDIANO DE ESTA S.I. CATEDRAL D. FERNANDO CRUZ-CONDE Y SUAREZDETANGIL.
    2 cordones
    Prima Si 2 +0
    Hum Reb 2 -13
    tercera Reb 3 +7
    quinta Solb 3 +7
    Octava Sib 3 -16
    Yugo Yugo de madera para voltear.
    Mecanismos de toque Motor de impulsos.

    Autores de la documentación

    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    20 Fotos

    Santa Águeda, Campana de las horas (B)

    (Referencia 4915)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala segunda de campanas
    Diámetro (en cm) 122.7
    Altura del bronce 95
    Borde 11
    Peso aproximado (en kilos) 1070
    FundidorFERNÁNDEZ, CRISTÓBAL
    Año fundición 1495
    Descripción La campana presenta diversos elementos dignos de interés. Por un lado la utilización relativamente tardía de la mayúscula gótica (cuando en esos finales del XV es habitual la minúscula, aquí solamente utilizada para el nombre, abreviado del canónigo obrero, lo que puede ser un signo de modernidad). Por otra parte la utilización de una cruz con pedestal, que no suele aparecer hasta mediados del siglo XVI, y generalmente asociada con minúscula gótica.
    La utilización del escudo de los Reyes Católicos, con la granada añadida añade un signo de actualidad y de modernidad.
    En la parte superior dice MENTE [...] ANTAM SPONTANEAM HONOR [...] DEO PATRIE LIBERATIONEM que debieron escribir "MENTEM SANCTAM SPONTANEAM HONOREM DEO ET PATRIA LIBERATIONEM" La expresión se encuentra en las campanas más antiguas utilizándose desde el siglo XIII hasta principios del XVI, y tiene un significado oscuro. Podría traducirse como DE MANERA PIADOSA, Y VOLUNTARIAMENTE, SUENO EN HONOR DE DIOS Y PARA LIBERAR MI PATRIA. Se dice que durante el entierro de Santa Águeda, apareció un joven desconocido, vestido con ropas de seda, que dejó junto a la tumba una placa de mármol con esta inscripción, que se muestra junto al busto de la santa, en la catedral de Catania. Según cuentan el volcán Etna hizo erupción un año después de la muerte de la Santa en el 250 y los pobladores de Catania pidieron su intervención logrando detener la lava a las puertas de la ciudad. Desde entonces es patrona de Catania y de toda Sicilia y de los alrededores del volcán e invocada para prevenir los daños del fuego, rayos y volcanes. Esta protección podría justificar la "liberación de la patria", que algunos han querido interpretar, sin ningún motivo, como una campana asociada a los levantamientos contra las invasiones. Se utiliza como antífona en las segundas vísperas de Santa Águeda. VORÁGINE, en la Leyenda Dorada, le da una traducción más poética, refiriéndose a la santa: "Alma santa, generosa, honor de Dios y liberadora de su patria". Una posible justificación de la popularidad del texto se debería, precisamente, a la consideración de Santa Águeda, en muchos lugares, como la protectora contra las tormentas, los volcanes y otros fenómenos meteorológicos devastadores. Este papel de protección en otros lugares se debe a San Miguel Arcángel o a Santa Bárbara, aunque ésta parece ser una protectora más tardía. En consecuencia la campana, dedicada a Santa Águeda, protegería, como la Santa, al territorio de todo mal, y alabaría a Dios.
    En el medio pie dice, "yo brero martin aº / + ANO DE MYL CCCCXCU ANOS SEFIZO ESTA CANPANA SIENDO OBISPO DON YNINGO MANRIQUE, que debe leerse al revés: (EL) AÑO DE 1495 AÑOS SE HIZO ESTA CAMPANA SIENDO OBISPO DON IÑIGO MANRIQUE Y OBRERO DON MARTIN ALONSO.
    Hay un escudo de los Reyes Católicos, una imagen irreconocible y un escudo episcopal.
    Es de destacar la firma de autor entre dos cañones, XPOBAL # FRS" es decir CRISTOBAL FERNANDEZ, lo que indica que era fundidor de campanas en tiempo de paz y de cañones durante las guerras.
    Asas Siete asas, tres en línea y cuatro perpendiculares dos a dos
    Hombro (H) (Desnivel adornado con una cenefa)
    tercio (T) (Cordón) /
    (cenefa vegetal) /
    (cordón) /
    "MENTE (Defecto de fundición) ANTAM # SPONTANEAM # HONOR (defecto de fundición) DEO # PATRIE # LIBERATIONEM # " /
    (cordón) /
    (cenefa vegetal) /
    (cordón) /
    (Escudo de los Reyes Católicos con una granada a los pies)
    (Imagen - irreconocible por defectos de fundición)
    (Escudo episcopal, muy afectado por los defectos de fundición)
    Medio (M) (00) (cruz con pedestal)
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    "yo brero martin aº "
    (cordón) /
    " + ANO # DE # MYL # CCCCXCU # ANOS # SEFIZO # ESTA # CANPANA # SIENDO # OBISPO # DON # YNINGO # MANRIQUE # " /
    (cordón) /
    (cordón) /
    (Marca de fábrica, entre dos cañones) "XPOBAL # FRS" (parcialmente borrada por la marca del mazo exterior)
    Prima Sol 1 -6
    Hum Fa# 0+14
    tercera Si 1 -46
    quinta Mi 2 -49
    Octava Sol 2 -37
    Yugo Dos vigas de madera
    Estado actual La sustitución del mazo por gravedad exterior por un electromazo interior modifica su sonoridad original.
    Encima de la cruz, con grandes letras antiguas, y utuilizando la pintura de almagra empleada para la conservación de la madera, se lee "RICARDO"
    Mecanismos de toque Electromazo interior.
    Valoración En caso de rotura sólo puede ser soldada. Puede ser reemplazada por una réplica.
    Instalación La instalación ha sido sustituida y debe ser reconstruida para restaurar los valores sonoros y culturales del instrumento, así como los toques tradicionales.

    Autores de la documentación

    • CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual [AÑO DE MCCCCXCV AÑOS SE HIZO ESTA CAMPANA SIENDO OBISPO D. IÑIGO MANRIQUE.
      Tiene un tono limpio y fuerte, existe la leyenda de que el obispo echó en el bronce, cuando la estaban fundiendo monedas de oro, esta mezcla de metales quizá sea el misterio de su tono, lleva tocando 483 años ] (1991)
    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 09-02-2024
    68 Fotos

    San Juan de Ávila (16)

    (Referencia 6433)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala tercera de campanas
    Diámetro (en cm) 54.3
    Altura del bronce 45
    Borde 6
    Peso aproximado (en kilos) 93
    FundidorBELLUCCI ECHI E LUCI SRL (MARTINA FRANCA)
    Año fundición 1996
    Descripción Las palabras acentuadas tienen tildes, algo inusual en las epigrafías de campanas.
    SAN JUAN DE ÁVILA
    DITA BELLUCCI MARTINA FRANCA TA ITALY
    ALO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO D. MANUEL MARTINEZ BAENA
    Cruzifijo.
    Asas 7 asas decoradas - Los defectos de fundición impiden apreciar la decoración, aparentemente cabezas de ángeles.
    Hombro (H) (Cordón)
    tercio (T) (Guirnalda de hojas sueltas) /
    (cordón) /
    (cenefa)
    Medio (M) (06) (crucifijo)
    Medio pie (MP) (Cordón) /
    "DITTA BELLUCCI" /
    "MARTINA FRANCA TA ITALY"
    (06) "SAN JUAN DE ÁVILA"
    Pie (Cordón) /
    "AÑO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO D. MANUEL MARTINEZ BAENA" /
    (cordón)
    Prima Re# 2 -45
    Hum Re# 1 -31
    tercera Fa# 2 +5
    Octava Mi 3 -44
    Toques tradicionales de campanas En la torre tradicional no había más que una pequeña campana se señales en esta tercera planta, que tocaba a balanceo mediante una larga soga y que servía para avisar a los campaneros de ciertas señales y toques.
    Por otro lado el concepto tradicional de la Catedral de Córdoba - compartido con toda Andalucía e incluso con la Comunidad Autónoma de Murcia - consiste en que las campanas pequeñas voltean y no suelen repicar mientras que las grandes están fijas.
    La instalación de la tercera planta contradice todas estas tradiciones.
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana está inmovilizada, y cuelga solamente de cuatro abarcones (una U a cada lado), a pesar de tener una corona de siete asas. Estos abarcones son insuficientes para una campana de este tamaño.
    La campana presenta numerosos defectos de fundición.
    Electromazo interno que cuelga del asa badajera. La instalación impide el movimiento de la campana, aunque sea manual, y también el toque manual del badajo, inexistente.
    Mecanismos de toque Electromazo interior
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    22 Fotos

    San Eulogio (17)

    (Referencia 6434)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala tercera de campanas
    Diámetro (en cm) 60.6
    Altura del bronce 49
    Borde 6,5
    Peso aproximado (en kilos) 129
    FundidorBELLUCCI ECHI E LUCI SRL (MARTINA FRANCA)
    Año fundición 1996
    Descripción SAN EULOGIO
    DITTA BELLUCCI MARTINA FRANCA TA ITALY
    AÑO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO MANUEL MARTINEZ BAENA
    Cruzifijo.
    Asas 7 asas decoradas - Los defectos de fundición impiden apreciar la decoración, aparentemente cabezas de leones.
    Hombro (H) (Cordón)
    tercio (T) (Guirnalda de hojas sueltas) /
    (2 cordones) /
    (cenefa)
    Medio (M) (06) (crucifijo)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    (00) "DITTA BELLUCCI" /
    "MARTINA FRANCA TA ITALY"
    (06) "SAN EULOGIO"
    Pie (Cordón) /
    "AÑO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO MANUEL MARTINEZ BAENA" /
    (cordón)
    Prima Do# 2 -36
    Hum Do# 1 -35
    tercera Mi 2 -12
    Octava Do# 3 +32
    Toques tradicionales de campanas En la torre tradicional no había más que una pequeña campana se señales en esta tercera planta, que tocaba a balanceo mediante una larga soga y que servía para avisar a los campaneros de ciertas señales y toques.
    Por otro lado el concepto tradicional de la Catedral de Córdoba - compartido con toda Andalucía e incluso con la Comunidad Autónoma de Murcia - consiste en que las campanas pequeñas voltean y no suelen repicar mientras que las grandes están fijas.
    La instalación de la tercera planta contradice todas estas tradiciones.
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana está inmovilizada, y cuelga solamente de cuatro abarcones (una U a cada lado), a pesar de tener una corona de siete asas. Estos abarcones son insuficientes para una campana de este tamaño.
    La campana presenta numerosos defectos de fundición.
    Electromazo interno que cuelga del asa badajera. La instalación impide el movimiento de la campana, aunque sea manual, y también el toque manual del badajo, inexistente.
    Mecanismos de toque Electromazo interior
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    27 Fotos

    San Pelagio (18)

    (Referencia 6435)
  • Archivo sonoro de la campana

  • Localización Sala tercera de campanas
    Diámetro (en cm) 67.1
    Altura del bronce 59
    Borde 7
    Peso aproximado (en kilos) 175
    FundidorBELLUCCI ECHI E LUCI SRL (MARTINA FRANCA)
    Año fundición 1996
    Descripción SAN PELAGIO
    FUSE DA PER DITTA BELLUCCI G MARTINA FRANCA TA ITALY
    AÑO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO D. MANUEL MARTINEZ BAENA
    Cruzifijo.
    Asas 7 asas decoradas - Los defectos de fundición impiden apreciar la decoración, aparentemente cabezas de ángeles.
    tercio (T) (2 cordones) /
    (cenefa)
    Medio (M) (06) (crucifijo)
    Medio pie (MP) (2 cordones) /
    (00) "FUSE DA (marca de fábrica raspada para hacerla ilegible) PER DITTA BELLUCCI G" /
    "MARTINA FRANCA TA ITALY"
    (06) "SAN PELAGIO"
    Pie (Cordón) /
    "AÑO 1996 SIENDO EL CANÓNIGO OBRERO D. MANUEL MARTINEZ BAENA" /
    (cordón)
    Prima Si 1 -14
    Hum Sib 0 +40
    tercera Re 2 -14
    Octava Si 2 +28
    Toques tradicionales de campanas En la torre tradicional no había más que una pequeña campana se señales en esta tercera planta, que tocaba a balanceo mediante una larga soga y que servía para avisar a los campaneros de ciertas señales y toques.
    Por otro lado el concepto tradicional de la Catedral de Córdoba - compartido con toda Andalucía e incluso con la Comunidad Autónoma de Murcia - consiste en que las campanas pequeñas voltean y no suelen repicar mientras que las grandes están fijas.
    La instalación de la tercera planta contradice todas estas tradiciones.
    Yugo Madera CARESA
    Estado actual La campana está inmovilizada, y cuelga solamente de cuatro abarcones (una U a cada lado), a pesar de tener una corona de siete asas. Estos abarcones son insuficientes para una campana de este tamaño.
    La campana presenta numerosos defectos de fundición. Además han raspado, intencionadamente, la marca de fábrica italiana (aunque dejaron el nombre de la empresa en letras de molde).
    Mecanismos de toque Electromazo interior
    Valoración Campana interesante. Puede refundirse en caso de rotura tras su documentación.

    Autores de la documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (04-10-2006)
    • CIURANA I ABELLÍ, Blai [Documentación de la campana.] (22-11-2023)
    Editor de la ficha CIURANA I ABELLÍ, Blai
    Actualización 27-11-2023
    35 Fotos
  • Volver a la página anterior
  • Menu inicial CAMPANERS DE LA CATEDRAL DE VALÈNCIA
    Campaners de la Catedral de València
    © Campaners de la Catedral de València (2024)
    campaners@hotmail.com
    Actualización: 18-04-2024
    Convertir a PDF

    Connectats: 42 Visitants: 41 Usuaris: 1 - francesc